(Hypericum perforatum)
Jaagt-den-duivel, Oliebloempje
Er wordt veel te ernstig over je geschreven, Pruikebolletje, want eigenlijk ben je een nonchalante juffer, met je onordelijke kroontje, waarvan het ene bloempje al lang is uitgebloeid, terwijl het andere ernaast er nog fris en vrolijk bijstaat.
Het ziet ernaar uit dat je heimelijk plezier hebt over de mensen, die je allerlei zwaarwichtige namen geven, terwijl jij het leven maar neemt zoals het valt.
Je stond midden op de weg waarlangs we de berg opklommen, een eersteling, fier en rommelig; lachend geel was je bolletje en je trok je blaadjes even geërgerd op toen we zeiden dat je je kroontje eens moest ordenen.
Je bent typisch Zuid-Frans en doet me denken aan die kleine kleurige Franse dorpjes, waar een schoon nieuw huis wordt opgetrokken naast de ruïne van het oude, en niemand stoort zich eraàn. Jij stoort je net zo min aan je vergane bloempjes en verheugt je op het nieuwe.
Je stond daar midden op de weg als een tolwachter, we moesten een bocht om je heen maken en we verbeeldden ons, dat je ons ginnegappend nakeek, want wie zou er een Johannesbloem vertrappen. Dat wist je, kleine donderstraal!
Een klein wonder ben je en zeer gewichtig. Je kunt het je veroorloven er wat onverzorgd bij te staan, want je innerlijke gaven overtreffen je bescheiden uiterlijk.
Midden in de zomer hebben we je overgeplant in onze medische tuin. Je was hevig geschokt, maar gelukkig stap je vlug over vervelende dingen heen, hoewel je nog generaties lang aan je nazaten zult vertellen, wat jou, op een stralende zomerdag in juli, is overkomen.
Je fijne stemmetje klink zeer positief als je zegt, dat we nooit moeten afgaan op het uiterlijk en je kijkt op naar de enorme cichorei, die als een beschermende parasol over je heen hangt, blauw als de hemel zelf. Je trachtte je geïrriteerd aan z'n zorgen te onttrekken, want je wilde zelf de hemel en de zon zien en daarom hing je nu scheef.
't Zal je een zorg zijn! Jullie kleuren wondermooi samen, zijn hemelsblauw en jouw goudgeel, een schoon paar, zeer contrasterend, jij hem troostend als de zon een ogenblik niet schijnt, hij jou behoedend tegen je overmoed.
"Wat zeg je?" Vind je hem een knorrige baas? Kom nou, Pruikebolletje, hij is eigenlijk net zo wanordelijk als jij. Dat hij niet wakker wil worden als de zon niet schijnt, is toch niet zo vreemd?
O, vind je dat laf en sullig? Je staat wel vlug met je oordeel klaar, niet?
"Hij moet zich meer op het geestelijke leven richten, inplaats van zijn moed te verliezen als de zichtbare zon er een moment niet is," zeg je laatdunkend.
Nou ja, Pruikebolletje, jij bent de zon zèlf, jij hebt makkelijk praten!
"Ik ben veel kleiner dan hij," mopperde ze, "moet je zien hoe die beroerde wikke me overwoekert. Ik heb al mijn moed en energie nodig om mijn hoofd boven de hulpzoekers uit te houden."
Ze heeft gelijk, die kleine pruikebol Johanneskruid. Overal om haar heen staan grassen, klavers en wikken, die naar boven klimmen over de lijfjes van allerlei klein goed. Ze ziet er teer uit, ons Pruikebolletje, maar dat is schijn. Haar talrijke kleine blaadjes heeft ze wijd uitgespreid om zoveel mogelijk kracht op te vangen en daar waar ze zin heeft, maakt ze een knopje, geler dan geel, stralender dan goud.
Het is niet zo onzinnig, dat men haar vroeger "Jaagt-den-duivel" noemde, want ze is zo blij en zo intens goudgeel, dat alles wat donker is zich dood moet schrikken. Zij, die het licht niet kunnen verdragen, moeten beslist een hekel aan haar hebben. Bovendien kan ze wispelturig zijn met haar eendagssterretjes. Vrolijk en wel komen ze uit hun knopjes springen, maar na een dag hebben ze er weer genoeg van.
Ach, ach, Pruikebolletje, ben je niet wat lichtzinnig?
"Nee," roept ze verontwaardigd en heel haar lijfje schokt van boosheid, "ik zoek de zonzijde van het leven en geloof niet aan lelijkheid en boosheid."
Nou ja, die bestaan toch, werp ik tegen.
"Dat zal wel, als jij het zegt, maar ik heb geen zin me daarmede op te houden, ik leef toch al zo kort," is haar logische antwoord.
Haar andere naam is Hertshooi, omdat het hooi van haar stengels zo hard is en dat verraadt haar positieve kern, die haar fijne stengeitje rechtop houdt, ook al stormt het. Heb je ooit een Sint Janskruid plat tegen de grond zien liggen?
Pruikebolletje lacht hartelijk, haar gele kroontje schudt van plezier en haar vergane bloempjes laten daardoor hun blaadjes vallen.
"Nee, natuurlijk lig ik niet tegen de grond, wat heb ik daar te zoeken? Alle zegen en alle kracht komt van boven en mijn dromen weef ik uit de dauw des hemels."
Vind je het niet vervelend, Pruikebolletje, dat de mensen je bloempjes uitpersen om hun bloemenbloed te verkrijgen?
Hoe vind je het als je afgeknipte bloempjes wekenlang in de zon staan, gedrenkt in zonnebloemolie?
"De Zonnebloem is mijn vriend," zegt ze ernstig, "wij delen een geheim." O ja? "Ja. We dienen beide de zon en geloven in de kracht van de liefde."
De zonnebloem is geen geneeskruid, Pruikebolletje.
"Ach wat! Haar olie is één en al medicijn en samen maken we Johannesolie, wat wil je nog meer? Bovendien amuseren de mensen zich met op haar zonnepitten te kauwen, zo haar ziel vermalend."
Wat verbindt jullie nog meer?
"Onze opofferingsgezindheid. Mijn bloempjes zeggen dat, zo er wonderen op de wereld geschieden, dat alleen komt door middel van trouwe, liefdevolle harten."
Ze kijkt me een beetje onderzoekend aan, benieuwd hoe ik daarop reageer. Maar ik knik instemmend: Ik begrijp wat je bedoelt, Pruikebolletje. Maar wat zegt die enorme zonnebloem dan?
"Die zegt: De mens heeft de liefde nodig zoals ik de zon en zoals ik doorlopend die zon zoek, zo moet het mensenhart steeds die liefde zoeken."
Zo, dus jullie zijn twee zonaanbidders.
"Als jij je ziel zo op het Licht zou richten zoals wij onze bloemen op de zon, zou je leven er veel mooier uitzien," merkt ze een beetje vinnig op.
Ik zwijg. Wat zal ik langer praten met zo'n petieterig bloempje met een eigenwijs airtje en een rommelig kopje?
"Touché," roept ze lachend. Wat touché, ik vind je helemaal niet zo ad rem, zeg ik geïrriteerd.
"Je weet best. dat ik gelijk heb, mensenkind, probeer eens te luisteren naar het kleine en fijne op aarde." Eigenlijk heeft ze gelijk, maar het is zo beschamend dat een onnozel bloemetje de waarheid zeggen kan, niet?
"Ach, zeur niet," schokschoudert ze, "je moet de waarheid kunnen hebben."
Dat moet jij zeggen, Pruikebol, jij wilt het kwade niet zien.
"Dat is heel wat anders," roept ze.
We zwijgen gemeenzaam, ieder aan zijn eigen gedachten overgeleverd.
De folklore rond het Sint Janskruid is prachtig. Ze zou geboren zijn op de sterfdag (of geboortedag) van Johannes de Doper, ofwel gegroeid zijn uit het vergoten bloed van Baldur, de mythische zoon van de zon en de liefde.
Haar doorzichtige olierijke kliertjes op de bloemblaadjes worden vergeleken met de lanspunten van de lans, die Jezus' zijde doorboorde. Inderdaad lijken die kliertjes, als je het bloempje tegen het licht houdt, gaatjes.
Meisjes, die het Johanneskruid bij zich droegen, waren immuun voor de duivel, zei men vroeger, maar dat kan een verhaaltje zijn dat ontsproten is aan de grote volksduim.
Wel is het zo, dat de geur van het Johanneskruid slechte gedachten verjaagt en, dat zou kunnen, blijft men immuun voor de "duivel".
Ze ruikt een beetje zurig, ons Pruikebolletje, niet onaangenaam, maar ik ken er die lekkerder ruiken. Nou, nou, je hoeft niet beledigd te zijn, Johannesbloem, jij hebt nog vele andere gaven.
Als je haar bloemen in zonnebloemolie legt en drie weken in de zon zet, komt er een rode vloeistof vrij, het hypericine, dat de olie kleurt. Dit hypericine maakt de huid van mens en dier gevoelig voor zonlicht.
De bokken eten het Johanneskruid graag. Is het een toeval dat de bok een symbool van de duivel is en het Johanneskruid tegen de duivel wordt aanbevolen?
Men vertelt ook dat haar "kliertjes" de naaldeprikken van de duivel zijn, want zoals veel het geval is met zeer werkzame en legendenrijke planten: de duivel heeft een hekel aan hen.
Hoe meer zonlicht het Johanneskruid krijgt des te meer bloemen ze vormt, ze is werkelijk dronken van licht.
Vandaar dat ze past bij mensen, die hun eigen begrenzingen niet kennen, tè veel energie verspillen of gauw overspannen zijn. Ook voor mensen, die hun fantasie de vrije teugel laten, dus in de verbeelding geen grenzen trekken en realiteit en fantasie niet van elkander kunnen onderscheiden.
De Latijnse naam Hypericum kan men ook vertalen als: hyper = over en eikon = voorstelling.
Oververhitte fantasie. De geneeskracht van het Hypericum "gaat boven elke voorstelling".
Pruikebolletje wendt zich weer tevreden tot de zon, ze merkt dat ik haar eigenschappen naar waarde schatten kan. De tolwachter op de bergweg, een eenzaam fier Johanneskruid, ziet neer op haar familieleden in het, die tegen wikke, klavers en grassen vechten en ze beklaagt ze.
Domme planten, een eenzame plek is veel beter. Daar val je meer op en vechten hoef je niet, hetzij dan tegen storm en regen, maar dat is altijd beter dan tegen die opdringerige wikke, die zich verbeeldt dat de hele wereld van hem is!
Pruikebolletje, je bent me een nummer! Zoals jij is er maar één!
PRUIKEBOLLETJE SINT JANSKRUID WEET ALLES VAN HOMEOPATHIE
Johanneskruid is ook een troostbloem voor mensen, die zich innerlijk gewond gevoelen en zij, die menen dat ze in het leven worden ondergewaardeerd en dit als een voortdurende schrijnende pijn ondergaan.
Het is een ideaal middel om wonden te behandelen, zoals na een operatie. Men gebruikt dan de Johannesolie en tevens inwendig Hypericum D 30, vooral als er ingrepen in het organisme hebben plaatsgevonden.
Zwaarmoedige melancholische mensen kunnen zich echter zeer goed helpen met elke dag een kopje Johannesbloemthee, (niet koken) wat hun de levensvreugde terug zal geven. Liefst driemaal daags een kopje vóór de maaltijd.
Hypericum D 30 kan ook als een constitutiemiddel aangewend worden voor hen, die tè nonchalant met hun energie omspringen.
"Ik ben een hele apotheek," zegt Pruikebolletje Johanneskruid, "als je mij hebt behoef je niets anders te gebruiken."
Dat zegt tante Salie ook, zeg ik geamuseerd.
"O, die tante," antwoordt Pruikebolletje een beetje minachtend, "dat mens kom je overal tegen, steekt overal haar paarse neus in en is gek op zichzelf."
Jij dan niet? vraag ik voorzichtig. Zij doet net of ze het niet hoort en lijkt het druk te hebben met de blauwe cichorei, die steeds meer over haar kroon heen gaat buigen.
Johanneskruid werd vroeger gebruikt tegen vallende ziekten.
Er werd verteld dat Johannes de Doper, haar naamdrager, daaraan leed. Ook wordt het met veel succes aangewend tegen stofwisselingsaandoeningen, lever- en galkwalen. Dus voor degenen, die moeite hebben om het leven te verwerken.
Iemand, die gauw in paniek raakt moet Pruikebolletje Johanneskruid om raad vragen. Zoals het daar staat, overheerst door de enorme cichorei, doorbuigend om niet met hem in aanraking te komen, kun je je voorstellen dat ze tot zichzelf zegt: "Kalm blijven, kalm blijven, Pruikebol, de zon gaat zo onder, en dan wordt die arrogante kwast te moe om nog langer zo te staan en al zijn blauwe ogen sluiten zich. Dan kun jij je plaats weer terugnemen."
Hypericum D 30 is allereerst een zenuwmiddel voor hen, die tè veel van hun zenuwgestel eisen.
TELLEN IS MONNIKENWERK,
ZEGT PRUIKEBOLLETJE JOHANNESKRUID
Dit is een uitstekend middel voor de 1- en de 4-mensen.
De 4-mens lijdt nogal eens aan energieverspilling en zou er goed aan doen zich meer te beheersen, ordelijker te worden en gerichter te denken.
Pruikebolletje lijkt op hem. Daarom is het een geweldig middel, vooral als thee, om de 4-mens wat kracht bij te brengen. Daar hij snel lijdt aan zenuwuitputting, vooral als hij beroepshalve een inspannende baan heeft, is Hypericum aan te bevelen, steeds als hij zich vermoeid gevoelt.
De 1-mens, de optimist en de strever, heeft ook veel overeenkomsten met Pruikebol. Daarom gebruiken tegen lever- en galkwalen, en vooral Johannesolie aanwenden bij zonnebrand, en een vermoeid hart. Borst inwrijven met de olie.
De 8-mens zal veel aan zijn geur hebben, die zeer opwekkend is. Mensen, die angst gevoelen om te sterven zouden elke dag een kopje Pruikebol moeten drinken. Indien bij enige kwaal de urine rood getint is, direct Johanneskruidthee nemen, driemaal daags, vóór de maaltijd.
Vooral: geen paniek. Iedereen, die zich paniekerig gevoelt bij bepaalde ziekteverschijnselen en speelt met de gedachte aan de dood: Hypericum D 30 + de thee!
DE STERREN ZIJN MIJN VRIENDEN,
ZEGT PRUIKEBOL JOHANNESKRUID
"Als ik de sterren niet zag, zou mijn leven waardeloos zijn," zegt Pruikebolletje, "aan mijn voeten vind ik slechts kruipers en vleiers, maar aan de hemel zie ik de goden twinkelen en dat sterkt mijn moed."
Denkt zo ook niet een beetje de Leeuw-mens?
Hij is de triomfator bij uitstek, het type waarvan men zegt, dat hij geluk heeft in het leven (indien er niet tè veel opposities in zijn horoscoop staan) en die nooit gebrek heeft aan energie. Hij is echter ook iemand die graag luchtkastelen bouwt, liever in de wolken dan op aarde leeft en nogal eens wilde fantasieën heeft (Hyper), waaraan hij de realiteit afmeet en zo tot de conclusie moet komen, dat zijn dromen schoner zijn dan de werkelijkheid.
Zoals Pruikebol, ziet hij niet het lelijke, stoort zich niet aan verleptheid, maar bouwt door aan zijn geurende bloemen of zijn gouden sterren. Hij is de mens, die elke dag een appelboom kan planten, ook al ziet de wereld er somber uit.
De toekomst is interessanter dan het heden, zoals het onzichtbare boeiender is dan het zichtbare. Bij alle kwalen die je krijgt, Leeuwmens, wend je tot de Pruikebol, hetzij als olie, hetzij als thee, hetzij homeopathisch. Wrijf je soms zo vermoeide hart en je ongelukkige maag in met Johannesolie, het kruid van het grote geluk, en merk hoe je ervan opknapt.
ER IS MAAR ÉÉN KLEUR, ZEGT HET JOHANNESKRUID, EN DAT IS GEEL
Geel is de kleur van licht, van bemiddeling, van vreugde, van optimisme, maar ook van een verborgen levenskracht.
Verder is het de kleur van de offerande, het zich wegschenken omwille van een groots doel. Daarom is het een prima kleur bij stofwisselingsziekten, vooral bij geestelijke remmingen, waardoor het hart niet bij machte is zich te geven.
Johanneskruid helpt mensen het leven te aanvaarden; leert hen het zoete volledig te genieten, zodat het bittere gemakkelijker wordt verwerkt. Het geel van het Johanneskruid heeft een onderbasis van rood: energie, bloedskracht.
Een boeket Johanneskruid op het bureau van een droge ambtenaar doet hem opleven, het leven opnieuw zien.
Zij, die menen dat wetten het leven bepalen en kleur geven, kijk naar Pruikebolletje en zie hoe men werkelijk leven kan: elke dag is goed voor een nieuw begin, een nieuwe bloem, een nieuwe ster. En zij, die wispelturig zijn, die blasé zijn geworden, let er eens op hoe Pruikebolletje zijn kroon wel bij elkaar houdt en alles samen hem zijn komische uiterlijk geeft. Nooit iets weggooien, voordat het volkomen is benut!
EDELSTENEN ZIJN MIJN KAMERADEN,
ZEGT PRUIKEBOL JOHANNESKRUID
Barnsteen is de lievelingssteen van Pruikebol, omdat, zegt ze, "in Barnsteen de liefde van de Schepper zich verbergt en deze liefde zo oud is als de schepping zelf."
Johanneskruid is een kruid van de geestelijke liefde, de zelfofferande omwille van de andere, en het Barnsteen sterkt het hart om tijdens zulk een opofferend leven stand te houden.
Iemand, die Barnsteen draagt, raakt niet moe zich doorlopend in dienst te stellen van zijn naaste. Het is een steen voor de "Zoon van de Zon", die geroepen is baanbreker te zijn voor degenen, die de innerlijke zon weer willen terugvinden. Barnsteen is de vloeibare ziel van de Pijnboom, degene die het zenuwgestel geneest.
Daarom is Barnsteen tegen vermoeidheid en tegen een hart, dat door teleurstellingen en bitterheid weigert het leven ten volle te aanvaarden.
Zie voor de Barnsteen ook blz. 271. 272. 305