(Verbena officinalis)
IJzerkruid, Eizen
Je bent te bewonderen om je moed, Bonestaak IJzerhard, want je staat daar tussen al die weelderige bloemen als een ieldunne stengel met een aartje van zachtviolette bloemetjes, die schrikken als je hen bloem noemt. Fier rechtop sta je, je niets aantrekkend van het smadelijke gelach om je heen van de cichorei met zijn ongeëvenaarde blauwe ogen, van de klaproos in haar hel opvallende jurk en van de toorts, die je geen blik waardig keurt, omdat hij je pij niet plechtig genoeg vindt.
Je bent een bescheiden kereltje, niet IJzerhard? Je trekt even minachtend met je violette aartje, want tenslotte kun je bogen op een stel goede familiepapieren, Je blaadjes zijn mooi, donkergroen, fijn getand en voordat dat bonestaakstengeltje opschiet hebben ze er al een welig glanzend rozetbedje voor gespreid.
"Hou op met je lyrische gezeur," zeg je een beetje venijnig, "blijf liever nuchter en erken dat ik door mijn nicht Verbena, dat mens met die zure geur, verdreven ben hoewel ik veel meer gaven heb dan zij!"
Inderdaad, Bonestaakje, je hebt gelijk, de tuinplant Verbena, van wie men nu voornamelijk thee's maakt, wordt door de mensen meer gewaardeerd, hoewel ze veel burgerlijker is dan jij en in het verleden nauwelijks bestond.
"Ik ben de magiër," roept de Bonestaak IJzerhard en als een echte magiër zwaait hij enigszins heen en weer, ritmisch bewegend op een eigen innerlijke melodie, het vaal-lila kopje met de kleine, maar mooie bloemenogen, iets schuinhoudende, alsof hij luistert naar iets dat wij niet kunnen horen.
Zijn oude naam Ferfaen is al vergeten. Zo noemden hem de Druïdenpriesters, en zij neurieden hun magische melodieën, terwijl zij met het onaanzienlijke plantje hun granieten altaarsteen schoonveegden.
Lijkt het daarom nog enigszins op een bezempje?
Het kleine IJzerhard richt zich kwaad nog rechterop. Z'n bleeklila bloempjes zijn ontroerend, teder en toch sterk. In zijn sobere gewaadje is hij niettemin imponerend, hoewel een leek, die zo graag zijn Verbena drinkt, op zijn aanschouwen zal uitroepen: "Wàt, is dat Verbena, ik had het mij anders voorgesteld."
Inderdaad. De sterke smaak van IJzerhardthee doet denken aan een krachtige plant, sterke stengel, zware bloemen.
"De mensen leren het nooit!" roept het Bonestaakje, "weten ze dan niet, dat kracht van binnen zit en niet van buiten?"
De achteloosheid waarmede de mensen in de huidige tijd aan het bescheiden Verbena voorbijgaan komt enigszins terug in de symboliek van zijn bloempjes:
"Mijn gedachten ondersteunen mijn herinneringen, maar mijn oog vergat je."
"Uit het oog uit het hart," zegt een volksgezegde. Zo ging het ook met onze Bonestaak. Maar als je hem opmerkt, hem liefhebt, dan komen er plotseling veel Bonestaakjes in je omgeving, alsof ze hun waardering willen uitspreken voor je aandacht. Dan komen er zoveel dat je over hen dreigt te struikelen.
Tengere bleekviolette aren, wiegend op magere beentjes, ondersteund door glanzend groene blaadjes als de sterkende gedachten die de bloem symboliseert.
Een zwaarbeladen verleden vermocht zijn tengere steeltje niet te buigen, integendeel, IJzerhard lijkt trots te zijn op zijn merkwaardige verleden, waarin hij een belangrijke plaats innam bij de Druïdenceremonieën.
Men zegt, en IJzerhardje knikt instemmend, dat het plantje de Boodschappen der Goden tot de mensen bracht en dat het daarom altijd aanwezig was bij religieuze plechtigheden. Het wekt gedachten aan God, het helpt de mens zich zijn geestelijke afkomst herinneren, het helpt hem het verleden in het juiste licht te zien. Daarom is het een uitnemend geneeskruid voor kwalen van de hersenen. Ook heeft het een vermogen om een stille, innerlijke vreugde te verbreiden, de mens te bezielen. Daarom droegen de Barden het tijdens hun zangvoordrachten.
Bovendien zou het de macht schenken om je vijand te overwinnen. Wellicht bevordert het vreedzame gedachten, zodat je je vijand door een innerlijk hoge geestelijke gerichtheid ontwapent.
Het heeft nog enkele veelzeggende namen zoals: "Tranen van Isis", daar het eens in Egypte opgedragen was aan Isis. de godin van de geneeskunde en men meende dat de violette bloempjes van het IJzerhard een levenssap zouden bevatten dat tegen alle ziekten heilzaam was. Daarom noemde men het ook wel: Allesgenezer of Kruid tegen alle kwalen.
In het Duits heette het: Juno- of Venustranen. Tranen van berouw, balsemende tranen, verlossende tranen.
Tranen brengen een bijzonder vocht voort, waarvan de chemische samenstelling een visitekaartje vormt voor de organische gesteldheid.
In de Provence noemt men het nog: Erbo de la Merbelo, (wonderkruid) hetgeen een veel mooiere naam is dan Bonestaakje. Maar eigenlijk is de naam te zwaar voor het fijne kruidje. dat armetierig met zijn bleeklila aartje zwaait.
"We kunnen niet allemaal een eik zijn," zegt het verontwaardigd. Natuurlijk heeft het gelijk. Maar frappant genoeg bevat Bonestaakje IJzerhard minstens zoveel goede krachten als de eik, hoewel je dat niet zou zeggen van zulk een min figuurtje. De eik ruist vervaarlijk als in een protest. Maar het Bonestaakje trekt zich er niets van aan.
Ze kennen elkaar al uit de vóór-christelijke tijden, waar ze beide hun taak hadden bij de Druïden. Uit die tijd komt ook hun verborgen concurrentie, hoewel de eik goedmoedig grijnst over een concurrent met dat uiterlijk.
Elke dag een kopje Verbena-thee voor iedereen, jong en oud, zou een "must" moeten zijn. Want het geeft moed voor de hele dag. Daarnaast helpt het tegen koorts en tegen zenuwhoesten (vooral bij kinderen) en studenten zouden het moeten drinken om beter te kunnen studeren. Er werd vroeger verteld, maar wellicht is dat een sprookje, dat Verbena ijzer in staal kon veranderen. Het betekent wel dat het weerstand geeft, zoals het toont, staande temidden van rumoer en gespot, tussen krachtige en volumineuze figuren.
Het houdt zijn bleke aartje rechtop, trots op zijn afkomst, trots op zijn glanzende blaadjes, trots op zijn gaven.
Bonestaakje IJzerhard is ontroerend en vooral aanstekelijk moedig. En als er een paar bij elkander staan is het of ze over het rijke verleden spreken; dan lijkt er zich een afstand te vormen tussen de andere planten en henzelf, die andere planten, die gewoon burgerlijk zijn en niet zulk een indrukwekkend verleden hebben.
In zulk een moment beweegt zich een golf van begrip tussen de eik en de Verbena' s, want je treft ze altijd wel ergens in de buurt, die sterke eiken. Dan ontstaat er een sfeer van plechtige vereniging tussen verleden, heden en toekomst.
Veel Bonestaakjes IJzerhard in de tuin of in je omgeving zijn een compliment, een bemoediging en vooral een glimlach waard. Zijn bloempjes zijn van een tedere schoonheid, ze bloeien nooit tegelijk alsof ze aandacht vragen voor elk bloempje apart. Kniel je bij ze neer dan fluisteren ze over een onvergetelijke herinnering: de tijd toen ze nog Erbo de la Merbelo heetten, een erenaam, een naam godenplanten waardig.
Ach, Bonestaakje IJzerhard, we menen het goed met je, onze benaming is van een goedmoedige spot, maar ons hart houdt van je, omdat je zo ongelooflijk moedig bent en getuigt van een innerlijke schoonheid, die geen opsmuk nodig heeft.
Hoe meer IJzerhard in je tuin des te minder last je zult hebben van boze geesten of boze gedachten. Het violette aartje verklankt een boodschap van de vrede, een vrede tussen de tegengestelden, daarvoor wil Bonestaakje de middelaar zijn. Of een middelaar tussen de mens en zijn bleekviolette ziel, die angstig heen en weer wiegelt op haar ragdunne koordje dat haar met haar Schepper verbindt.
Houdt moed, houdt moed, neuriet het IJzerhard, in de slaap zal ik je grootse verten tonen en je bovendien vertellen wie je eigenlijk bent. Niemand is te zwak om een doel te bereiken. Niemand is te arm om rijk te worden. Niemand is te onwetend om wetend te kunnen worden. Kijk naar mij, Bonestaakje IJzerhard, eens Erbo de la Merbelo, ik vergeet nooit wie ik was en laat nooit af te streven naar degene die ik weer wil zijn: Een Allesgenezer, een heilig kruid, een collega van de eik en de Druïde, één. die een geheim meedraagt en dit slechts vertelt aan hen, die mij begrijpen.
Als je naar me luistert, zal ik altijd bij je zijn en je zult zien dat alles goed zal gaan.
Erbo de la Merbelo, het wonder bestaat nog.
HOMEOPATHIE OF NIET, IK BEN DE GENEESKUNDE, ZEGT BONESTAAKJE IJZERHARD ZELFVERZEKERD
In de homeopathie kom je het IJzerhard niet meer tegen en zeer ten onrechte, want inderdaad is er vrijwel geen kruidenthee zo bekend als het IJzerhard.
Niet voor niets noemt men het een wonderkruid, want iedere dag een kopje IJzerhardthee doet wonderen. Nooit tè sterk zetten, dan veroorzaakt het braken, waartegen het juist gedronken kan worden.
Dus werkelijk een bescheiden dosis aanhouden. Het smaakt bitter met een zurige bijsmaak. Het is een kruid voor mensen met sterke karakters, die door de ene of andere oorzaak hun basis verloren hebben. Voor degenen die zeer gespannen leven, alles naar hun hand willen zetten zonder dat dit lukt; mensen met migraine, voortkomende uit innerlijke spanningen, omdat hun ego zich niet voldoende kan doorzetten; voor mensen die hun ergernis opkroppen of zich niet kunnen uitleven.
Maar altijd de typen die graag onafhankelijk zijn.
IJzerhard heeft een vierkante stengel, houdt zich kaarsrecht, dat zegt alles. Het hielp zelfs bij oogaandoeningen, waarbij het netvlies losliet (ook een gevolg van spanningen), ook misgeboorten of vloeiingen worden erdoor voorkomen.
Elke dag een kopje IJzerhardthee voorkomt bij zijn typen allerlei kwalen.
TELLEN DOE IK GRAAG, ZEGT BONESTAAK IJZERHARD
Zoals zijn kleur en zijn mythen reeds vertellen is het IJzerhard een verbindende schakel tussen twee tegenstellingen: Venus en Mars. blauw en rood.
Een vierkante stengel zegt dat hij levenskracht schenkt, tot de moedigen behoort en onverzettelijk is, ondanks zijn frêle uiterlijk.
Hij is het kruid voor de 9-mens, tegen migraine, spanningen, uitputtingen en zéér zenuwsterkend. Het voorkomt de impulsiviteit van de negen-mens.
Maar ook de 6-mens, als tegengesteld type, kan baat bij hem vinden. Het schenkt hem zekerheid, voorkomt depressies, duizeligheid en hoofdpijnen. Eigenlijk is het te gebruiken tegen àlle kwalen die uit spanningen ontstaan.
BONESTAAK IJZERHARD REIKT DOORLOPEND NAAR DE STERREN
"Boeken zijn belachelijk," zegt Bonestaakje, "sommige zeggen dat ik bij Venus behoor, anderen bij Mars. Eigenlijk zou daarover helemaal geen verschil van mening behoeven te zijn, want mijn signatuur is duidelijk: natuurlijk hoor ik bij Mars, hoewel ze mij aan Isis of Freya opdroegen. Dat is nogeens een diepzinnige symboliek: een huwelijk tussen Mars en Venus, de sterkste tegenstellingen, een duidelijk bewijs van de Griekse mythologie ben ik."
Hij heeft gelijk. Hij is een perfecte metgezel voor de Marsmensen, maar de Venusmensen kunnen wat van hem leren. Ramtypen en Schorpioentypen zullen veel plezier hebben van dit onvolprezen, wonderbaarlijke kruid. Hun ingeschapen moed zal erdoor worden versterkt en vooral op peil worden gehouden. In wezen zijn zij zelf als de Verbena.
Dikwijls ondergewaardeerde mensen, uiterlijk niet de mooisten, maar wel altijd de krachtigsten . Het Ramtype moet van Verbena volharding krijgen, het Schorpioentype eerlijkheid en vooral tolerantie. Tegen de hoofdpijnen van de Ram en de depressies van de Schorpioen en zijn onverteerbare zorgen.
Blijheid ondanks alles, zegt Verbena, niets kan zo zwaar zijn, dat het niet te dragen is. Een voortdurend, matig gebruik van IJzerhard maakt beide typen vreedzamer en harmonischer.
EEN RUSTGEVENDE KLEUR HEEFT MIJN VOORKEUR, ZEGT VERBENA
Hij heeft een prachtige tint, de Verbena, maar die kun je nauwelijks waarnemen, omdat zijn bloempje zo petieterig zijn en bijkans beurt om beurt bloeien. Dat tekent zijn bescheidenheid, hoewel hij sterk is.
Bescheidenheid, géén schijnteruggetrokkenheid, is de gave voor de wijzen en sterken. Daarvoor moet je "een vierkante stengel" hebben en inzicht in de egocentrische impulsen en zelfmisleidingen van het menselijke hart. De tere violette kleur van Bonestaak is troostend, betekenisvol en verruimt het denken, zodra je hem goed bekijkt.
Neem maar weer eens een loepje en kijk eens in dat onaanzienlijke bloempje, een wereld vol schoonheid ontvouwt zich. Deze zachtviolette kleur, zoals die van de amethyst, waarin toch blauw en rood en vooral wit zijn vertegenwoordigd, ondersteunt het denken, werkt genezend op de hersenen en verdrijft zorgelijke gedachten.
Het maakt ruimer van opvatting, (ontkrampend en ontspannend) en maakt voorzichtig optimistisch. Een boeketje IJzerhard in de slaapkamer is goed tegen belastende dromen en helpt het etherische lichaam op te stijgen naar de sfeer waar het thuishoort. Neem altijd enkele bloemen tegelijk, want IJzerhard houdt er niet van te sterven in een bedompte ruimte! Enkele plantjes zijn voldoende om de werking te ervaren. Zij zijn sterk, zoals we zeiden. Dat een boeket van IJzerhard het oog wellicht niet streelt is totaal onbelangrijk, de kenner zal hem onuitsprekelijk mooi vinden, vertederend en toch moedig.
Die sensatie is reeds voldoende om de gedachten te verheffen en eigen narigheid te vergeten. Migrainepatiënten zouden er goed aan doen een kussentje van IJzerhardplantjes te maken en daarop te gaan slapen.
EEN BESCHEIDEN SIERAAD IS GENOEG, ZEGT BONESTAAK IJZERHARD
De steen die bij Bonestaak behoort is de Amethyst, ook de zodiakale steen van de Ram, hoewel dit type ook een "streefsteen" heeft, nl. de Robijn.
De lichtgekleurde Amethyst is echter een driftremmende, en vooral ontkrampende en lieflijke steen, die door zijn trillingen spanningen afvoert en dus doet slapen. Bovendien helpt hij tegen hoofdpijnen, indien men ermede over het voorhoofd wrijft. Maar dan altijd de lichtgekleurde tint, niet de uitgesproken donkerviolette kleur, die hier geen goede werking heeft.
Lichtgekleurde Amethysten vertederen en zijn zacht bemoedigend, hetgeen deze Marstypen nodig hebben. De Venustypen zullen meer baat vinden bij de donkere tinten.
Zie voor de Amethyst ook blz. 156, 179, 202, 271, 272
Zie voor de Robijn ook blz. 179