Heden ten dage is Italië het land waar een religie zich een brandpunt heeft gekozen, doch het is niet in een onbekende bodem dat deze religie zich geworteld heeft.
Reeds de eerste Gnostieken vestigden zich daar en het is bekend dat de Manicheeën er eeuwenlang werkten, niettegenstaande Rome reeds gebombardeerd was tot hart van één der grootste kerken van de wereld.
Onder de rook van het Vaticaan, in de catacomben hielden de oude broeders hun bijeenkomsten, hun vergaderingen en zeiden zij hun gebeden.
Oude gravures in de rotswand vertellen nu nog hun historie en door de vaak primitieve tekeningen heen, spreken de wijsgerig-heden van hun leerstellingen.
Men kan zich zonder enige moeite indenken wat de wijze leraar verteld moet hebben aan de vele, vol eerbied, toeluisterende leerlingen. Men kan zich voorstellen hoe zulk een grot geheiligd moest zijn door de telkens weer opnieuw uitstralende kracht van allen die tezamen waren en zich onderworpen hadden aan het Doel.
En buiten, in het flonkerende zonlicht, praalt en pronkt nu het uiterlijke heiligdom van de toonaangevende religie van vele landen.
Een vergelijk tussen deze beide religies is niet mogelijk. De oude broeders, die zich in eenvoud gaven, die in eenvoud leefden en stierven. vertolkten door hun levenshouding de opdracht van hun Leermeester.
En het is nog steeds een mysterie of hun grote voorganger een apostel van Jezus geweest is. Er zijn geleerden die beweren dat alle apostelen van Jezus uitgegaan zijn om een gnostieke sekte te stichten, doch nimmer is dit bewezen.
Men kan nooit met zekerheid zover in het verleden teruggaan, daar alle authentieke bronnen vernietigd werden of achter slot en grendel gezet.
Rome echter, d.w.z. het brandpunt der rooms-katholieke kerk, verrees op de as van een oud Gnostiek brandpunt. De gnostieke straling daar, werd gesmoord door het gewicht van de blinkende tempel zijner historische tegenstander.
Het bleef in Rome mogelijk het Werk voort te zetten zonder dat de vervolging ingreep. Italië kende vele groeperingen van Katharen en evenals in Frankrijk hadden diverse grote steden hun Kathaarse bisschoppen en diakenen.
Eén der grootste kerken of tempels was de gemeenschap van Desenzano, die men de Albanese kerk noemde, daar men vermoedde dat deze groep Gnostieken hun leringen hadden overgenomen van twee Albanezen.
Naast haar deed de kerk van Lombardije groot werk en men spreekt van honderden Volmaakten bij elk van deze gemeen-schappen. Vanuit deze punten werden vele steden bewerkt, mensen uitgezonden en contactpunten gelegd.
Hoewel de Dominicanen en de Franciscanen evenals in Frankrijk hun uiterste best deden om deze Katharen te dwarsbomen door, evenals de Volmaakten, de uiterste soberheid aan de dag te leggen, gelukte het hen toch niet de sympathie van het volk te veroveren. Er werden wel vele Katharen verbrand, maar het aantal is klein tegenover de massaslachtingen die in Frankrijk plaats vonden.
Tezelfdertijd dat in Italië dit Katharisme bloeide in de schaduw van zijn tegenstander, grijpt de demon, in opdracht van Rome, om zich heen in het Franse land.
Is het een wonder dat vele Fransen een heenkomen zoeken bij hun Italiaanse broeders en zusters?
Vele gedichten komen uit Italië tot ons, gedichten opgetekend door Franse vluchtelingen die de gruwelijkheden aanschouwd hebben.
De stad Desenzano is tot op heden een prettige stad gebleven. Haar oude kerken dromen nog voort terwijl enkele kilometers verder het blauwe water van het Gardameer zijn raadselen onthult aan degenen die toe willen horen.
Het is de toeschouwer geweest van vele gebeurtenissen. Het heeft de Volmaakten langs zijn oevers zien wandelen en het zag de Groten komen en gaan.
Sirmione, het vriendelijke plaatsje aan het blauwe meer, vormde een brandpunt waar werkers zich konden laven aan de Straal die neergedaald was in het midden van hun tempel.
Daar, vlak aan de rand van het water, waar de atmosfeer rein en onbesmet was, bleek het goed werken. Daar ook haalde de oude Volmaakte van de Sabarth's zijn hulp vandaan. Daar overlegde hij met zijn medebroeders en zusters in die stonde van uiterste nood.
Heden is Sirmione een toeristencentrum geworden. Haar oude overblijfselen spreken nog hun taal, doch deze is niet meer te verstaan door het wereldgeraas dat over de muren van de stad is heengegaan. Het oude kasteel staat er nog, de oude kerk eveneens, waaraan een klooster zich moeizaam vastklemt, doch achter dat klooster, hoog boven de stad, ligt het park. Een park waarin oude bomen trots en onaangetast omhoogrijzen en hun welwillende blikken laten dwalen over de stad aan hun voeten en het blauwe meer dat fluisterend de aandacht trekt.
De geluiden der stad klinken hier vaag door. De stilte heeft hier zijn zetel en is het verwonderlijk dat hier, op een plaats die niet ontheiligd is geworden door wrede mishandelingen van modernisering en toeristenhumbug, iets van het oude verleden van Sirmione tot de mens komt?
Daar zwijgt modern Sirmione en de oude stad hult zich in de stemmen van het gnostieke verleden.
Het waren de grote steden van Italië die vooraan stonden in de rij van Kathaarse gemeenschappen. De steden die men nu in Italië betreedt, hebben alles afgelegd wat tot de oude tijd behoorde en zich volkomen overgegeven aan het heden. De restanten, de ruïnen, de bejaarde kerken, zij nemen nu hun plaats in, in de maalstroom van de toeristenbusiness en willen vergeten waartoe zij eenmaal dienden.
Wellicht is er één onder hen die een ander doel gediend heeft.
Er is één plaatsje in Italië dat in de historie geschiedenis gemaakt heeft. Het is het kleine Monteforte, dat slechts bestond uit een kasteel en het aangrenzende dorp. Doch op het kasteel zetelde de grote Girard, de kasteelheer die Monteforte in de geschiedenis onsterfelijk maakte.
Girard was Kathaars Volmaakte.
En zo u dit niet genoeg zegt dan willen wij u herhalen wat de geschiedschrijvers over hem zeggen, die hem slechts bij zijn voornaam kennen:
Girard, ketter, onvermoeibaar strijder voor zijn geloof scheen bovenaardse gaven te bezitten. Het is bekend dat tussen Monteforte en Bulgarije, tussen het kasteel en de kerk van Tragir of Trau een intieme relatie bestond.
(De kerk van Trogir aan de Dalmatische kust was de laatste rustplaats van Johannes, de lievelingsdiscipel van Jezus)
Men heeft alles geprobeerd om deze verbinding te ontdekken en vele spionnen op het spoor gezet, doch nimmer heeft men het geheim van de relatie Girard - Trau kunnen ontsluieren.
Toen Papa Nikita. de grote voorganger Nicetas, zijn reis ondernam, bleek het dat Girard deze reis van tevoren reeds kende, uitgestippeld had en de diverse belanghebbenden bericht had gezonden van de op handen zijnde bijeenkomsten en opdrachten.
Nicetas en Girard hebben elkander eveneens ontmoet. Waar? Niemand weet het en toch kende Girard haarfijn alle handelingen die Nicetas ten uitvoer bracht op zijn tocht door de diverse landen.
Wij menen dat u hieruit kunt opmaken dat Girard niet een gewone leerling was, niet slechts een boodschapper die leraart, doch dat hij wel degelijk bekend was met alle innerlijke geheimen van de Kathaarse Broederschap.
Maar men ontdekte wel, dat vanuit Monteforte een enorme kracht de wereld, voornamelijk Italië, ingezonden werd en daarom besloot men, niettegenstaande de autoriteiten hun nieuws-gierigheid niet hadden kunnen bevredigen, Girard te doen vermoorden, evenals al zijn volgelingen.
In Italië kende men die directe wrede terechtstellingen niet. Daarom baarde het veel opzien toen op een dag het kasteel en het dorp omsingeld werden door de soldaten en men later Girard en zijn medebewoners naar buiten zag komen.
De brandstapel werd opgericht. Op de vragen van de inquisiteurs van de tegenspeler, gekleed in het priesterlijk gewaad, gaf Girard geen antwoord. Hij verraadde geen enkel feit, noch sprak zijn mond onvertogen woorden.
Toen stierven zij allen in het vuur en het kasteel, evenals het dorp werden met de grond gelijk gemaakt.
Niets mag meer aanduiden waar de plaats geweest is.
Doch het verhaal van Monteforte leeft verder. Men kan het opgetekend vinden in enkele fragmenten van de historische boeken en de enkele zin van de geschiedschrijver, gekoppeld aan de enkele woorden van zijn collega, kunnen u inleiden in de tragische geschiedenis, die de echo vormt van een heroïek geloof.
Montforte lag destijds in de buurt van Turijn.
Wanneer u ooit Ravenna eens bezoekt, of wellicht behoort u tot de gelukkigen die deze schone stad bezocht hebben, dan zult u bemerken dat ook deze stad kan bogen op een oud gnostiek verleden. Een verleden dat minstens zover teruggaat als de geschiedenis van Rome. Het merkwaardige van deze steden is altijd, dat men op sommige punten een bepaalde sfeer aantreft, die spreekt tot de gnostiek gevoelige ziel.
Nadat men de diverse oude overblijfselen heeft bezien, in een onbestemd verlangen van het verstand om bewijzen te vinden van de Gnosis in de tijd, zal men zich, moegegeten, daarna afkeren en ronddwalen met een vraag in het hart en, zonder het wereldse verstand de leiding te geven.
Uit nieuwsgierigheid gedreven komt men nimmer op de plaatsen, die wellicht eenmaal heilig waren, doch wanneer men uit piëteit, uit Liefde tot datgene wat eenmaal geweest is, in spirituele zin, zich wendt tot de oude stad, dan zullen de oude gebouwen, de oude stenen en de oude bomen hun geheim aan u prijsgeven. Dan zult u, zonder wellicht te vertoeven op de historisch gefundeerde plek, ondergaan dat vanuit het ritmische hart der stad de bekende vibratie ingang bij u vindt, een trefpunt vindt, daar, waar in u eveneens deze trilling werkzaam is.
Ravenna kent zulke plaatsen.
Het is niet en ieder gegeven deze te vinden.
Doch wanneer u ze ontdekt zult u de vreugde proeven van een herkenning. Van een begroeting van iets dat buiten plaats en tijd de eeuwigheid in zich verborgen houdt.
En wij vonden deze ineigen herkenningsmelodie immer weer op plaatsen waar de stad, verstomd was en waar oude gebouwen een omheining vormden voor een plaats die nog niet bezoedeld was door een inferieure tegenstander.
Het deed er dan niet toe dat u vanaf die plaats vele kerktorens omhoog zag spietsen als een triomf van de overwinnaar. Beneden aan de voet wellicht van die toren, staande op een plaats u ten enenmale totaal onbekend, werd u begroet door de groet die eeuwig dezelfde gebleven is en die herkend wordt door hem of haar die de klank kent.
Italië is overkoepeld door het ritme van een zwaar geloof. Italië ligt geketend. Maar reeds zijn de tekenen daar, dat ook Italië de roep verstaan heeft en dat het pogingen doet zich los te scheuren uit de greep van de magie, die het doemt om gekerkerd te blijven in de materie.
Zo de Gnosis wil, zal ook Italië zich op zijn tijd kunnen scharen in de rijen van de landen die ontwaakt zijn uit de slaap.
De langste wachttijd is reeds verstreken.