Grammatica

De zeven Wetenschappen vormen in de oudste literatuur een bepaalde volgorde, die soms willekeurig lijkt, maar bij nadere beschouwing beslist niet is. 

De Grammatica, wellicht vreemd dat deze een wetenschap of kunst wordt genoemd, is echter het spreken of schrijven via de kosmische wetten, waarbij men zich moet houden aan de universele geometrische gegevens. Grammatica is het ordenen van spreek- of schrijftekens, zoals de Geometrie het ordenen is van geometrische symbolen of kosmische symboliek. 

In een schriftteken neem je een klank gevangen, en een klank is in oorsprong abstract, onbegrensd, en vormt een middelaar tussen kosmos en mens, hemel en aarde. De klank is het veld van de Musica, een andere heilige Wetenschap. De letters, als gevangenissen van de klanken, vormen woorden, en het rangschikken van die woorden is de Grammatica. 

Iedereen zal bemerken dat b.v. het woord "eau-de-cologne", op z'n Frans geschreven heel anders overkomt dan het gemoderniseerde, fonetische o-de-kolonje. Zodra er fonetisch wordt geschreven krijgen velen een onbehaaglijk gevoel, omdat de samenhang woord en klank bij de ene mens verschillend is dan bij de andere. Indien die oorspronkelijke samenhang wordt veranderd hebben zij het gevoel dat er ook iets aan de inhoud gaat mankeren. 

Fonetisch geschreven woorden maken het begrip oppervlakkiger. Denk hier aan de oude bijbeltaal, die door haar gemoderniseerde versie bij velen wantrouwen wekt tegenover de inhoud. Het geschreven woord bereikt ons via de blik en roept een sympathie dan wel een antipathie op, een instemming dan wel een ontstemming. 

Het stemt ons of het ontstemt ons. Als we "gestemd" worden, worden we in harmonie gebracht met de kosmische muziek, de kosmische entourage. 

De Grammatica, juist omdat deze een middel is tot onderling menselijk begrijpen, de stemming tussen mensen, is ontzettend belangrijk. Uit een onvolkomen grammatica kunnen talloze misvattingen voortkomen, een eenzijdige grammatica, uitsluitend uiterlijk of concreet dus, leidt tot een chaotische spraakverwarring. Brieven kunnen veel onheil (onheiligheid) aanrichten, omdat schrijver en ontvanger hun fluïdum, het abstracte, niet direct uitwisselen. Zonder Grammatica, het ordenen, worden onze woorden losse klanken, of losse ledige omhulsels; hierin ligt ook de diepere betekenis van een naam. 

Hoe schrijf je je naam het liefste? Prefereer je een korte of een lange ij, een toegevoegde of een ontbrekende h? Als voorbeeld het woord thee of tee. Vindt u ook niet dat thee lekkerder behoort te smaken dan tee? 

Thee bezit een andere getalswaarde dan tee, dus heeft een andere invloed. Iemand die de Grammatica van een taal "op z'n duimpje" (leuke uitdrukking!) kent, is nog geen Grammaticus in de oude betekenis van het woord, want daarvoor moet je de inhoud van elke letter kennen en begrijpen waarom deze letters wel en andere letters niet samen te voegen zijn en wat hun onderlinge verbintenis doet. 

Waarom heeft een d aan het einde van een woord een volkomen andere betekenis dan een t? Het verschil is duidelijk merkbaar in de retorica, maar ook in de Grammatica. 

De Grammatica bestaat uit twee delen: het is een Latijns adjektivum, behorende bij het verborgen substantivurn: ARS. 

Het verzwegen substantivum is dus kunst, d.w.z. ARS (art). Grammatica-ars is een vertaling van het Griekse woord grammatikè technè, hetgeen oorspronkelijk betekende: de vaardigheid met betrekking tot de letters, dus ook tot het lezen daarvan. 

De Grammaticus was iemand die werkelijk kon lezen, later werd dit vooral poëzie lezen. En iedereen weet dat dit een kunst is. Iemand die werkelijk kan lezen, kan de gevoelens, of de inhoud van de schriftsteller, of van de schrijver van een boek, een gedicht, overdragen op de toehoorder of op zichzelf. De Grammaticus is dan een middelaar die, zoals duidelijk zal zijn, in alle heilige Wetenschappen bepalend is. Een middelaar, denk ook aan tolken, kan een taal herbezielen of ontzielen. 

De landstalen hebben hun eigen klank en kleur en vertolken het karakter, de inhoud van de betreffende volkeren. De ene taal leer je gemakkelijker dan de andere. 

Waarom? Waarom voel je je tot de ene taal aangetrokken en tot de andere niet? 

Als we hebben leren lezen zijn we nog geen Grammaticus en een taalkundige behoeft geen poëzie te kunnen lezen, bovendien kan hij een afschuwelijke stem hebben, die de klank van een woord verknoeit. Bij al de zeven heilige Kunsten behoort een orgaan, dat het meest geschikt is om die wetenschap of kunst te beoefenen. 

Bij Geometrie behoren de hersenen, de rechter- maar ook de linkerhersenhelft, de hersenen die onder zon en maan staan en de maan leent het licht van de zon, zodat men ook zou kunnen zeggen dat de rechtse helft (zon) eigenlijk de linkse helft (maan) zou moeten verlichten. 

Bij de Grammatica behoren de stem en de ogen, als vertolker en als waarnemers van de innerlijke mens. In de Grammatica worden lezen en schrijven verenigd. 

In het oude Egypte bleef de kunst van het schrijven beperkt tot de priesters, zoals in de oude tijden al deze zeven Kunsten behoorden tot een bepaalde groep mensen of tot een bepaalde familie. Het Egyptische schrift kent een uiterlijke en een innerlijke taal, die direct de lezers verdeelde in twee groepen: de kenners en de niet-kenners. 

De vorm-onderscheiders en de inhoud-onderscheiders. 

Het symbool van de letter en de symbolen van een woord of de hiëroglyfe leidden tot een bepaalde beeltenis, abstract dan wel concreet of beide, dit was afhankelijk van de interpretator, de lezer. 

Waarom willen bepaalde groeperingen het Latijn in stand houden voor het celebreren van ritualen? Waarom vindt men dat deze ritualen aan kracht verliezen in de landstaal, of in het gemoderniseerde Latijn? Waarom zijn de klanken van oud-Latijn en oud-Grieks volkomen anders dan die van hun gemoderniseerde evenbeelden? 

Als we de "tekens" der natuur "lezen" zijn we een Grammaticus in de oorspronkelijke betekenis. De natuur bestaat uit een geconcretiseerde vorm, een symbool voor een bepaalde inhoud. Het is de muziek van de taal die ons raakt; de muziek van een bloem, van een landschap, van een dier. Het is deze muziek die de componist kan vertolken door haar te herscheppen in muzieknoten. 

Elke schepping en elk schepsel heeft zijn eigen "muziek", zijn eigen klank. Je kunt in het Boek der Natuur lezen of niet en als we hierin onkundig zijn, zijn we geen Grammaticus, maar waarschijnlijk ook geen Componist of Geometricus. 

De ene wetenschap is niet los te denken van de andere. 

De abstracte beelden grijpen en concretiseren is een vorm van creativiteit, maar ook van wetenschap als ge-weten of kennis. 

Een beoefenaar van de aloude heilige Wetenschappen zijn, verlangt: adeldom en moed, liefde en begeerte naar heil, kennis en standvastigheid en tenslotte, last but not least: creativiteit.

1970 - 2024, copyright Henk en Mia Leene